-
1 devincio
dē-vincĭo, nxi, nctum, 4 ( perf. sync. devinxti, Plaut. As. 5, 1, 21), v. a., to bind fast, tie up (class.; esp. freq. in trop. signif.).I.Lit.:II.servum,
Plaut. Men. 5, 2, 92; cf.leonem,
Plin. 8, 16, 21, § 54:Dircam ad taurum,
Plaut. Ps. 1, 2, 65:aliquem fasciis,
Cic. Brut. 60, 217; cf.:opercula plumbo,
Liv. 40, 29.—In Greek constr.:devinctus tempora lauro,
encircled, crowned, Tib. 2, 5, 5 et saep.—Trop., to bind together, to unite closely; to engage, to oblige, lay under obligation:totam Italiam omnibus vinclis devinctam et constrictam teneretis,
Cic. Agr. 1, 5, 16:illud vinculum, quod primum homines inter se rei publicae societate devinxit,
id. Rep. 1, 26; cf.:eloquentia nos juris, legum, urbium societate devinxit,
id. N. D. 2, 59, 148:nec acervatim multa frequentans una complexione devinciet,
id. Or. 25, 85; cf. id. Brut. 37, 140; Quint. 7 prooem. §1: istoc me facto tibi devinxti,
Plaut. As. 5, 1, 21;so of laying under an obligation by kindness, beneficence, etc.: ambo nobis sint obnoxii, nostri devincti beneficio,
id. ib. 2, 2, 19; Ter. Heaut. 2, 4, 14; Cic. Verr. 2, 5, 31; id. Fam. 13, 7 fin.; Caes. B. C. 1, 29, 3 et saep.; cf.:suos praemiis, adversarios clementiae specie,
Cic. Phil. 2, 45 fin.:homines benevolentia et caritate,
id. Off. 1, 17, 54:virum sibi praestanti in eum liberalitate,
id. Fam. 1, 7, 3:animos centurionum pignore,
Caes. B. C. 1, 39 fin. et saep.:aliquem omni cautione, foedere, exsecratione,
Cic. Sest. 7, 15:se cum aliquo affinitate,
id. Brut. 26, 98; cf. Ter. And. 3, 3, 29:ubi animus semel se cupiditate devinxit mala,
id. Heaut. 1, 2, 34; cf.:animum misericordia,
id. Hec. 1, 2, 93: devinctus Domitiae nuptiis, Suet. Dom. 22:se vino,
Plaut. Ps. 1, 2, 85; cf.:animum ebrietate,
Sen. Ep. 83 med.:membra sopore,
Lucr. 4, 453; cf. ib. 1027.—Hence, dē-vinctus, a, um, P. a., devoted, greatly attached to (very rare):quibus (studiis) uterque nostrum devinctus est,
Cic. Fam. 3, 13, 2:studiis a pueritia dediti ac devincti,
id. ib. 15, 4, 16:uxori devinctus,
Tac. A. 11, 28:devinctior alicui,
Hor. S. 1, 5, 42. -
2 obstricte
ob-stringo, strinxi, strictum, 3, v. a.I.To bind to or about; to bind, tie, or fasten up (rare):II.follem obstringit ob gulam,
Plaut. Aul. 2, 4, 23:quom ego Amphitruonem collo hinc obstricto traham,
id. Am. 3, 2, 72:cervice obstrictā,
Juv. 10, 88:tauros aratro,
to yoke, Val. Fl. 7, 602.—To bind, bind up, close up by binding.1.Lit. (rare):2.laqueo collum,
Plaut. Aul. 1, 2, 12. —Transf.(α).To shut in, confine:(β).ventos,
Hor. C. 1, 3, 4:viminibus,
Col. 4, 29.—To hold together by:III.purpurea vestis ingentibus obstricta gemmis,
in which precious stones were the fastenings, Flor. 4, 11, 3.—Trop., to bind, tie, fetter, hamper; to oblige, lay under obligation (the class. signif. of the word;syn.: obligo, devincio): donis aliquem obstringere,
Cic. Clu. 66, 190:civitatem jurejurando,
Caes. B. G. 1, 31:legibus,
Cic. Inv. 2, 45, 132:foedere,
id. Pis. 13, 29:aliquem aere alieno,
to bring into debt, id. Fam. 11, 10, 5:jurejurando,
to bind by an oath, Tac. A. 1, 14:animam suam,
Vulg. Num. 30, 9:quam plurimas civitates suo sibi beneficio habere obstrictas volebat,
bound, under obligation, Caes. B. G. 1, 9:Atticum officiis,
Cic. Fam. 3, 18, 2:qui se tot sceleribus obstrinxerit,
has been guilty of so many crimes, Cic. Verr. 2, 1, 3, § 8:se parricidio,
to commit, perpetrate, id. Phil. 11, 12, 29:se perjurio,
Liv. 26, 48:aliquem conscientiā,
to bind by privity, by participation, Tac. H. 4, 55: obstringi conscientiā tanti sceleris, ne, etc., to be hindered by the sense of so great a crime, from, etc., Liv. 4, 17, 5:aliquem societate scelerum,
Tac. A. 4, 57:fidem suam alicui,
to pledge one's word, to promise positively, Plin. 7, 1, 1, § 8; Plin. Ep. 4, 13, 11; cf. Just. 2, 15, 14.—Mid.: qui alienum... sustulit, furti obstringitur, makes himself guilty, becomes guilty, Sabin. ap. Gell. 11, 18, 21:eidem sceleri obstrictus est,
Lact. 3, 18, 6.—Hence, obstrictus, a, um, P. a.; according to III., bound, obliged.— Comp.:obstrictior Debitor,
Paul. Nol. Nat. Felic. 9, 145.—Hence, obstrictē, adv.; comp.: obstrictius, more stringently, Aug. Civ. Dei, 2, 24. -
3 obstringo
ob-stringo, strinxi, strictum, 3, v. a.I.To bind to or about; to bind, tie, or fasten up (rare):II.follem obstringit ob gulam,
Plaut. Aul. 2, 4, 23:quom ego Amphitruonem collo hinc obstricto traham,
id. Am. 3, 2, 72:cervice obstrictā,
Juv. 10, 88:tauros aratro,
to yoke, Val. Fl. 7, 602.—To bind, bind up, close up by binding.1.Lit. (rare):2.laqueo collum,
Plaut. Aul. 1, 2, 12. —Transf.(α).To shut in, confine:(β).ventos,
Hor. C. 1, 3, 4:viminibus,
Col. 4, 29.—To hold together by:III.purpurea vestis ingentibus obstricta gemmis,
in which precious stones were the fastenings, Flor. 4, 11, 3.—Trop., to bind, tie, fetter, hamper; to oblige, lay under obligation (the class. signif. of the word;syn.: obligo, devincio): donis aliquem obstringere,
Cic. Clu. 66, 190:civitatem jurejurando,
Caes. B. G. 1, 31:legibus,
Cic. Inv. 2, 45, 132:foedere,
id. Pis. 13, 29:aliquem aere alieno,
to bring into debt, id. Fam. 11, 10, 5:jurejurando,
to bind by an oath, Tac. A. 1, 14:animam suam,
Vulg. Num. 30, 9:quam plurimas civitates suo sibi beneficio habere obstrictas volebat,
bound, under obligation, Caes. B. G. 1, 9:Atticum officiis,
Cic. Fam. 3, 18, 2:qui se tot sceleribus obstrinxerit,
has been guilty of so many crimes, Cic. Verr. 2, 1, 3, § 8:se parricidio,
to commit, perpetrate, id. Phil. 11, 12, 29:se perjurio,
Liv. 26, 48:aliquem conscientiā,
to bind by privity, by participation, Tac. H. 4, 55: obstringi conscientiā tanti sceleris, ne, etc., to be hindered by the sense of so great a crime, from, etc., Liv. 4, 17, 5:aliquem societate scelerum,
Tac. A. 4, 57:fidem suam alicui,
to pledge one's word, to promise positively, Plin. 7, 1, 1, § 8; Plin. Ep. 4, 13, 11; cf. Just. 2, 15, 14.—Mid.: qui alienum... sustulit, furti obstringitur, makes himself guilty, becomes guilty, Sabin. ap. Gell. 11, 18, 21:eidem sceleri obstrictus est,
Lact. 3, 18, 6.—Hence, obstrictus, a, um, P. a.; according to III., bound, obliged.— Comp.:obstrictior Debitor,
Paul. Nol. Nat. Felic. 9, 145.—Hence, obstrictē, adv.; comp.: obstrictius, more stringently, Aug. Civ. Dei, 2, 24. -
4 ad-ligō (all-)
ad-ligō (all-) āvī, ātus, āre, to bind to, tie to: reliquos ad palum.—Esp., to bind up, bandage: volnus, L.—To fetter, shackle: adligari se patitur, Ta.—To hold fast: adligat ancora (navīs), V.— Fig., to hinder, detain, keep back: illi filium, i. e. keep at home, T.: populum... novo quaestionis genere, to hamper: palus inamabilis undā Adligat (sc. eos), keeps imprisoned, V.—To bind, oblige, lay under obligation: alqm beneficio: nuptiis adligatus: lex omnīs adligat: furti se adligat, convicts himself, T.—To impugn, accuse: adligatum Oppianici nomen esse. — Of words: verba certā lege versūs, by a fixed metrical form. -
5 beneficium
beneficium ī, n [bene+2 FAC-], a favor, benefit, service, kindness: Pro maleficio beneficium reddere, T.: alcui dare: apud bonos beneficium conlocare, lay under obligation: Iugurtham beneficiis vincere, S.: in regem: erga me: Abs quivis homine beneficium accipere, T.: adfici beneficio: beneficio sum tuo usus, have received from you: benefici memor esse, S.: beneficio tuo salvus, thanks to you: nostri consulatūs beneficio, by means of: hoc beneficio, by this means, T.: sortium beneficio incolumis, by the lucky turn of, Cs.: alqd per beneficium civitatibus concedere, as a favor: (alqd illis) in benefici loco deferendum, offered as a kindness: coöptatio collegiorum ad populi beneficium transferebatur, i. e. the power to choose was vested in: in beneficiis ad aerarium delatus est, i. e. among those who had done service to the state: ne qua tabula benefici figeretur, no man posted as privileged. —An honor, distinction, office, promotion: beneficio populi R. ornatus: vestris beneficiis praeditus: quae antea dictatorum fuerant beneficia, in the gift of, L.: beneficia vostra penes optumos forent, S.* * *kindness, favor, benefit, service, help; privilege, right -
6 dē-mereor
dē-mereor itus, ērī, dep., to deserve well of, lay under obligation: beneficio civitatem, L.: dum demeremur, while we try to oblige, Ta. -
7 dē-vinciō
dē-vinciō nxī, nctus, ere, to bind fast, tie up, fetter, clamp: aliquem fasciis: operculis plumbo devinctis, L.—Fig., to bind fast, unite closely, oblige, lay under obligation: (Italiam) omnibus vinclis devinctam tenere: ab isto donis devinciri: Hispania beneficiis devincta, Cs.: suos praemiis: se cum aliquo adfinitate: Coniugio liberali devinctus, T. aeterno devinctus amore, V.—In rhet., to comprise, condense: verba comprehensione. -
8 ob-stringō
ob-stringō strinxī, strictus, ere, to shut in, confine: ventos, H.—Fig., to bind, tie, fetter, hamper, lay under obligation: (Oppianicum) donis: civitatem iure iurando, Cs.: amicos aere alieno, bring into debt: alqm pecuniā in flagitium, Ta.: se tot sceleribus, to be guilty of: se parricidio, perpetrate: iis vinculis fugae obstricti stabant, preventives of flight, L.: clementiam suam orationibus, to attest, Ta. -
9 demereor
demereri, demeritus sum V DEPoblige/please, win favor of; earn/merit, deserve (well of); lay under obligation -
10 adligati
I.A.. Lit., to bind to something:B.ad statuam,
Cic. Verr. 2, 4, 42, § 90:ad palum,
id. ib. 2, 5, 28, § 71;so in the witticism of Cic.: Quis generum meum ad gladium adligavit?
Macr. S. 2, 3:leones adligati,
Sen. Brev. Vit. 13. —In Col. of binding the vine to trees or other supports, 4, 13; so id. 4, 20.—In gen., to bind, to bind up, bind round:II.dolia,
Cato, R. R. 39. So of the binding up of wounds: vulnus, Poët. ap. Cic. Tusc. 2, 17, 39:adligatum vulnus,
Liv. 7, 24:oculus adligatus,
Cic. Div. 1, 54, 123.—Of the binding of the hands, feet, etc.:adliga, inquam, colliga,
Plaut. Ep. 5, 2, 26:cum adligāsset Isaac filium,
Vulg. Gen. 22, 9; ib. Act. 21, 11:adligari se ac venire patitur,
Tac. G. 24:adligetur vinculo ferreo,
Vulg. Dan. 4, 12:catenis,
ib. Act. 21, 33.—Hence, allĭgāti ( adl-) (sc. servi), slaves that are fettered, Col. 1, 9.—Of other things:adligare caput lanā,
Mart. 12, 91: adligat (naves) ancora, makes or holds fast, Verg. A. 1, 169.—In Plin. of fixing colors, to fix, make fast: (alga) ita colorem adligans, ut elui postea non possit, 32, 6, 22, § 66; 9, 38, 62, § 134.— Poet.:lac adligatum,
curdled, Mart. 8, 64.—Trop., to bind, to hold fast, to hinder, detain; or in a moral sense, to bind, to oblige, lay under obligation (cf. obligo;very freq., but in the class. per. for the most part only in more elevated prose): caput suum,
Plaut. Ep. 3, 2, 33:jure jurando adligare aliquem,
id. Rud. prol. 46; Ter. Ad. 5, 3, 58:hic furti se adligat,
shows himself guilty, id. Eun. 4, 7, 39 (astringit, illaqueat, et obnoxium facit, Don.; cf. Plaut. Poen. 3, 4, 27:homo furti se astringet,
Cic. Fl. 17; for this gen. cf. Roby, §1324): adligare se scelere,
Cic. Planc. 33:adligatus sponsu,
Varr. L. L. 6, 7 med.:nuptiis adligari,
Cic. Clu. 179:lex omnes mortales adligat,
id. ib. 54:non modo beneficio sed etiam benevolentiae significatione adligari,
id. Planc. 33, 81:stipulatione adligari,
id. Q. Rosc. 34:more majorum,
id. Sest. 16:ne existiment ita se adligatos, ut, etc.,
id. Lael. 12, 42:ne forte quā re impediar et adliger,
id. Att. 8, 16 al. — With dat. (eccl. Lat.):adligatus es uxori,
Vulg. 1 Cor. 7, 27:legi,
ib. Rom. 7, 2; ib. 1 Cor. 7, 39 (= lege).— -
11 adligo
I.A.. Lit., to bind to something:B.ad statuam,
Cic. Verr. 2, 4, 42, § 90:ad palum,
id. ib. 2, 5, 28, § 71;so in the witticism of Cic.: Quis generum meum ad gladium adligavit?
Macr. S. 2, 3:leones adligati,
Sen. Brev. Vit. 13. —In Col. of binding the vine to trees or other supports, 4, 13; so id. 4, 20.—In gen., to bind, to bind up, bind round:II.dolia,
Cato, R. R. 39. So of the binding up of wounds: vulnus, Poët. ap. Cic. Tusc. 2, 17, 39:adligatum vulnus,
Liv. 7, 24:oculus adligatus,
Cic. Div. 1, 54, 123.—Of the binding of the hands, feet, etc.:adliga, inquam, colliga,
Plaut. Ep. 5, 2, 26:cum adligāsset Isaac filium,
Vulg. Gen. 22, 9; ib. Act. 21, 11:adligari se ac venire patitur,
Tac. G. 24:adligetur vinculo ferreo,
Vulg. Dan. 4, 12:catenis,
ib. Act. 21, 33.—Hence, allĭgāti ( adl-) (sc. servi), slaves that are fettered, Col. 1, 9.—Of other things:adligare caput lanā,
Mart. 12, 91: adligat (naves) ancora, makes or holds fast, Verg. A. 1, 169.—In Plin. of fixing colors, to fix, make fast: (alga) ita colorem adligans, ut elui postea non possit, 32, 6, 22, § 66; 9, 38, 62, § 134.— Poet.:lac adligatum,
curdled, Mart. 8, 64.—Trop., to bind, to hold fast, to hinder, detain; or in a moral sense, to bind, to oblige, lay under obligation (cf. obligo;very freq., but in the class. per. for the most part only in more elevated prose): caput suum,
Plaut. Ep. 3, 2, 33:jure jurando adligare aliquem,
id. Rud. prol. 46; Ter. Ad. 5, 3, 58:hic furti se adligat,
shows himself guilty, id. Eun. 4, 7, 39 (astringit, illaqueat, et obnoxium facit, Don.; cf. Plaut. Poen. 3, 4, 27:homo furti se astringet,
Cic. Fl. 17; for this gen. cf. Roby, §1324): adligare se scelere,
Cic. Planc. 33:adligatus sponsu,
Varr. L. L. 6, 7 med.:nuptiis adligari,
Cic. Clu. 179:lex omnes mortales adligat,
id. ib. 54:non modo beneficio sed etiam benevolentiae significatione adligari,
id. Planc. 33, 81:stipulatione adligari,
id. Q. Rosc. 34:more majorum,
id. Sest. 16:ne existiment ita se adligatos, ut, etc.,
id. Lael. 12, 42:ne forte quā re impediar et adliger,
id. Att. 8, 16 al. — With dat. (eccl. Lat.):adligatus es uxori,
Vulg. 1 Cor. 7, 27:legi,
ib. Rom. 7, 2; ib. 1 Cor. 7, 39 (= lege).— -
12 alligati
I.A.. Lit., to bind to something:B.ad statuam,
Cic. Verr. 2, 4, 42, § 90:ad palum,
id. ib. 2, 5, 28, § 71;so in the witticism of Cic.: Quis generum meum ad gladium adligavit?
Macr. S. 2, 3:leones adligati,
Sen. Brev. Vit. 13. —In Col. of binding the vine to trees or other supports, 4, 13; so id. 4, 20.—In gen., to bind, to bind up, bind round:II.dolia,
Cato, R. R. 39. So of the binding up of wounds: vulnus, Poët. ap. Cic. Tusc. 2, 17, 39:adligatum vulnus,
Liv. 7, 24:oculus adligatus,
Cic. Div. 1, 54, 123.—Of the binding of the hands, feet, etc.:adliga, inquam, colliga,
Plaut. Ep. 5, 2, 26:cum adligāsset Isaac filium,
Vulg. Gen. 22, 9; ib. Act. 21, 11:adligari se ac venire patitur,
Tac. G. 24:adligetur vinculo ferreo,
Vulg. Dan. 4, 12:catenis,
ib. Act. 21, 33.—Hence, allĭgāti ( adl-) (sc. servi), slaves that are fettered, Col. 1, 9.—Of other things:adligare caput lanā,
Mart. 12, 91: adligat (naves) ancora, makes or holds fast, Verg. A. 1, 169.—In Plin. of fixing colors, to fix, make fast: (alga) ita colorem adligans, ut elui postea non possit, 32, 6, 22, § 66; 9, 38, 62, § 134.— Poet.:lac adligatum,
curdled, Mart. 8, 64.—Trop., to bind, to hold fast, to hinder, detain; or in a moral sense, to bind, to oblige, lay under obligation (cf. obligo;very freq., but in the class. per. for the most part only in more elevated prose): caput suum,
Plaut. Ep. 3, 2, 33:jure jurando adligare aliquem,
id. Rud. prol. 46; Ter. Ad. 5, 3, 58:hic furti se adligat,
shows himself guilty, id. Eun. 4, 7, 39 (astringit, illaqueat, et obnoxium facit, Don.; cf. Plaut. Poen. 3, 4, 27:homo furti se astringet,
Cic. Fl. 17; for this gen. cf. Roby, §1324): adligare se scelere,
Cic. Planc. 33:adligatus sponsu,
Varr. L. L. 6, 7 med.:nuptiis adligari,
Cic. Clu. 179:lex omnes mortales adligat,
id. ib. 54:non modo beneficio sed etiam benevolentiae significatione adligari,
id. Planc. 33, 81:stipulatione adligari,
id. Q. Rosc. 34:more majorum,
id. Sest. 16:ne existiment ita se adligatos, ut, etc.,
id. Lael. 12, 42:ne forte quā re impediar et adliger,
id. Att. 8, 16 al. — With dat. (eccl. Lat.):adligatus es uxori,
Vulg. 1 Cor. 7, 27:legi,
ib. Rom. 7, 2; ib. 1 Cor. 7, 39 (= lege).— -
13 alligo
I.A.. Lit., to bind to something:B.ad statuam,
Cic. Verr. 2, 4, 42, § 90:ad palum,
id. ib. 2, 5, 28, § 71;so in the witticism of Cic.: Quis generum meum ad gladium adligavit?
Macr. S. 2, 3:leones adligati,
Sen. Brev. Vit. 13. —In Col. of binding the vine to trees or other supports, 4, 13; so id. 4, 20.—In gen., to bind, to bind up, bind round:II.dolia,
Cato, R. R. 39. So of the binding up of wounds: vulnus, Poët. ap. Cic. Tusc. 2, 17, 39:adligatum vulnus,
Liv. 7, 24:oculus adligatus,
Cic. Div. 1, 54, 123.—Of the binding of the hands, feet, etc.:adliga, inquam, colliga,
Plaut. Ep. 5, 2, 26:cum adligāsset Isaac filium,
Vulg. Gen. 22, 9; ib. Act. 21, 11:adligari se ac venire patitur,
Tac. G. 24:adligetur vinculo ferreo,
Vulg. Dan. 4, 12:catenis,
ib. Act. 21, 33.—Hence, allĭgāti ( adl-) (sc. servi), slaves that are fettered, Col. 1, 9.—Of other things:adligare caput lanā,
Mart. 12, 91: adligat (naves) ancora, makes or holds fast, Verg. A. 1, 169.—In Plin. of fixing colors, to fix, make fast: (alga) ita colorem adligans, ut elui postea non possit, 32, 6, 22, § 66; 9, 38, 62, § 134.— Poet.:lac adligatum,
curdled, Mart. 8, 64.—Trop., to bind, to hold fast, to hinder, detain; or in a moral sense, to bind, to oblige, lay under obligation (cf. obligo;very freq., but in the class. per. for the most part only in more elevated prose): caput suum,
Plaut. Ep. 3, 2, 33:jure jurando adligare aliquem,
id. Rud. prol. 46; Ter. Ad. 5, 3, 58:hic furti se adligat,
shows himself guilty, id. Eun. 4, 7, 39 (astringit, illaqueat, et obnoxium facit, Don.; cf. Plaut. Poen. 3, 4, 27:homo furti se astringet,
Cic. Fl. 17; for this gen. cf. Roby, §1324): adligare se scelere,
Cic. Planc. 33:adligatus sponsu,
Varr. L. L. 6, 7 med.:nuptiis adligari,
Cic. Clu. 179:lex omnes mortales adligat,
id. ib. 54:non modo beneficio sed etiam benevolentiae significatione adligari,
id. Planc. 33, 81:stipulatione adligari,
id. Q. Rosc. 34:more majorum,
id. Sest. 16:ne existiment ita se adligatos, ut, etc.,
id. Lael. 12, 42:ne forte quā re impediar et adliger,
id. Att. 8, 16 al. — With dat. (eccl. Lat.):adligatus es uxori,
Vulg. 1 Cor. 7, 27:legi,
ib. Rom. 7, 2; ib. 1 Cor. 7, 39 (= lege).— -
14 demereo
dē-mĕrĕo, ŭi, ĭtum, 2, v. a.I.With acc. rei, to merit, deserve a thing (ante-and post-class., and very rare):II.aliquid mercedis domino,
Plaut. Ps. 4, 7, 90:grandem pecuniam,
Gell. 1, 8, 3:demeritae laetitiae,
Plaut. Ps. 2, 4, 14.—(Since the Aug. per.) With acc. pers., to deserve well of, to oblige:avunculum magnopere,
Suet. Aug. 8:nec tibi sit servos demeruisse pudor,
Ov. A. A. 2, 252:crimine te potui demeruisse meo,
id. Her. 2, 28:matrona amoenitate aliqua demerenda erit,
Col. 1, 4, 8. In this signif. usually in the deponent form, dē-mĕrĕor (not ante-Aug.): ut pleniori obsequio demererer amantissimos meos, Quint. prooem. § 3; so,Pompeium et Caesarem, quorum nemo alterum offendere audebat, nisi ut alterum demereretur, simul provocavit,
lay under obligation, Sen. Ep. 104, 33; id. Ben. 1, 2, 5:demerendi beneficio tam potentem civitatem occasio,
Liv. 3, 18:in Regulo demerendo,
Plin. Ep. 4, 2, 4; Suet. Vit. 2; id. Oth. 4; Quint. 9, 2, 29; Tac. A. 15, 21 al. -
15 demereor
dē-mĕrĕo, ŭi, ĭtum, 2, v. a.I.With acc. rei, to merit, deserve a thing (ante-and post-class., and very rare):II.aliquid mercedis domino,
Plaut. Ps. 4, 7, 90:grandem pecuniam,
Gell. 1, 8, 3:demeritae laetitiae,
Plaut. Ps. 2, 4, 14.—(Since the Aug. per.) With acc. pers., to deserve well of, to oblige:avunculum magnopere,
Suet. Aug. 8:nec tibi sit servos demeruisse pudor,
Ov. A. A. 2, 252:crimine te potui demeruisse meo,
id. Her. 2, 28:matrona amoenitate aliqua demerenda erit,
Col. 1, 4, 8. In this signif. usually in the deponent form, dē-mĕrĕor (not ante-Aug.): ut pleniori obsequio demererer amantissimos meos, Quint. prooem. § 3; so,Pompeium et Caesarem, quorum nemo alterum offendere audebat, nisi ut alterum demereretur, simul provocavit,
lay under obligation, Sen. Ep. 104, 33; id. Ben. 1, 2, 5:demerendi beneficio tam potentem civitatem occasio,
Liv. 3, 18:in Regulo demerendo,
Plin. Ep. 4, 2, 4; Suet. Vit. 2; id. Oth. 4; Quint. 9, 2, 29; Tac. A. 15, 21 al. -
16 emereo
I. A.In gen. (rare;B.not in Cic.): quid ego emerui mali?
Plaut. Aul. 4, 10, 5:honores,
Prop. 4 (5), 11, 61:mihi altior sollicitudo, quale judicium hominum, emererer, accessit,
Quint. 4, prooem. § 1; cf.:emerendi favoris gratia canunt,
id. 4, 1, 2: pecuniam ex eo quaestu uberem, Gell, 6, 7, 5.— Poet., with inf. clause as object:Ennius emeruit Contiguus poni, Scipio magne, tibi,
Ov. A. A. 3, 410; cf. id. F. 4, 58.— Pass., in the part. perf.:emerito caput insere caelo,
Sil. 7, 19; so id. 11, 464; Sid. Carm. 2, 209.—In Tib. and Ov. emerere aliquem, like demereri aliquem, to gain the favor of any one, to deserve well of, to lay under obligation:II.viros,
Tib. 1, 9, 60; Ov. Tr. 4, 8, 52; id. Am. 2, 8, 24; id. Her. 6, 138.—Far more frequent,To serve out, complete one's term of service.A.Prop., in milit. lang.:B.spes emerendi stipendia,
Liv. 25, 6; in part. perf.:emerita stipendia,
Sall. J. 84, 2 Kritz.; Cic. de Sen. 14, 49; Liv. 3, 57; 21, 43 al.:militia,
Suet. Calig. 44:arma,
Plin. Pan. 15, 3:anni,
Ov. Tr. 4, 8, 21; cf. id. F. 3, 43.—As a v. dep.:stipendia emeritus,
Val. Max. 6, 1, 10.—Hence, subst. ēmĕrĭ-tus, i, m., a soldier who has served out his time, a veteran, an exempt, Tac. A. 1, 28; Suet. Aug. 24; Luc. 1, 344 al.—Transf. beyond the milit. sphere:annuum tempus (sc. magistratus) emeritum habere,
Cic. Att. 6, 5, 3; cf.:annuae operae emerentur,
id. ib. 6, 2, 6:spatium juventae (homo) transit, et emeritis medii quoque temporis annis, etc.,
Ov. M. 15, 226.—In part. perf.: emeritus, a, um (since the Aug. per. in the mid. signif.), that has become unfit for service, worn out:equi,
Ov. F. 4, 688; cf.:apes fessae et jam emeritae,
Plin. 11, 11, 11, § 27; so,palmes,
id. 17, 23, 35, § 206:aratrum,
Ov. F. 1, 665:latus (with invalidum),
id. Am. 3, 11, 14:acus,
Juv. 6, 498:rogus,
i. e. burned out, extinguished, Prop. 4 (5), 11, 72. -
17 emereor
I. A.In gen. (rare;B.not in Cic.): quid ego emerui mali?
Plaut. Aul. 4, 10, 5:honores,
Prop. 4 (5), 11, 61:mihi altior sollicitudo, quale judicium hominum, emererer, accessit,
Quint. 4, prooem. § 1; cf.:emerendi favoris gratia canunt,
id. 4, 1, 2: pecuniam ex eo quaestu uberem, Gell, 6, 7, 5.— Poet., with inf. clause as object:Ennius emeruit Contiguus poni, Scipio magne, tibi,
Ov. A. A. 3, 410; cf. id. F. 4, 58.— Pass., in the part. perf.:emerito caput insere caelo,
Sil. 7, 19; so id. 11, 464; Sid. Carm. 2, 209.—In Tib. and Ov. emerere aliquem, like demereri aliquem, to gain the favor of any one, to deserve well of, to lay under obligation:II.viros,
Tib. 1, 9, 60; Ov. Tr. 4, 8, 52; id. Am. 2, 8, 24; id. Her. 6, 138.—Far more frequent,To serve out, complete one's term of service.A.Prop., in milit. lang.:B.spes emerendi stipendia,
Liv. 25, 6; in part. perf.:emerita stipendia,
Sall. J. 84, 2 Kritz.; Cic. de Sen. 14, 49; Liv. 3, 57; 21, 43 al.:militia,
Suet. Calig. 44:arma,
Plin. Pan. 15, 3:anni,
Ov. Tr. 4, 8, 21; cf. id. F. 3, 43.—As a v. dep.:stipendia emeritus,
Val. Max. 6, 1, 10.—Hence, subst. ēmĕrĭ-tus, i, m., a soldier who has served out his time, a veteran, an exempt, Tac. A. 1, 28; Suet. Aug. 24; Luc. 1, 344 al.—Transf. beyond the milit. sphere:annuum tempus (sc. magistratus) emeritum habere,
Cic. Att. 6, 5, 3; cf.:annuae operae emerentur,
id. ib. 6, 2, 6:spatium juventae (homo) transit, et emeritis medii quoque temporis annis, etc.,
Ov. M. 15, 226.—In part. perf.: emeritus, a, um (since the Aug. per. in the mid. signif.), that has become unfit for service, worn out:equi,
Ov. F. 4, 688; cf.:apes fessae et jam emeritae,
Plin. 11, 11, 11, § 27; so,palmes,
id. 17, 23, 35, § 206:aratrum,
Ov. F. 1, 665:latus (with invalidum),
id. Am. 3, 11, 14:acus,
Juv. 6, 498:rogus,
i. e. burned out, extinguished, Prop. 4 (5), 11, 72. -
18 obligo
ob-lĭgo, āvi, ātum, 1, v. a.I.Lit.A.To bind or tie around, to bind or fasten to any thing (very rare):B.obligatus corio,
bound in a leathern sack, Auct. Her. 1, 13, 23:articulis muscus obligatus,
bound upon, Plin. 26, 11, 66, § 105: cibum ovis, to bind or unite with eggs, Apic. 4, 2:amylo spisso obligare,
id. 2, 2; 8, 2.—To bind together, bind up (rare):C.pecua ad hanc collo in crumena ego obligata defero,
Plaut. Truc. 5, 1, 64: age obliga, obsigna cito, tie up (the letter, in order to seal it), id. Bacch. 4, 4, 96:manipulos,
Col. 11, 2, 40.—To bind up, bandage, swathe (class., esp. of wounds):II.crus fractum,
Plaut. Men. 5, 3, 9:vulnus,
Cic. N. D. 3, 22, 57; cf.:medicum requirens, a quo obligetur,
to bind up his wounds, id. Tusc. 2, 16, 38; Suet. Vit. 2:venas,
to bandage the veins, Tac. A. 6, 9:surculum libro,
Varr. R. R. 1, 41, 2:oculos,
Sen. Ira, 3, 11, 4:ore obligato obsignatoque simulacrum,
Plin. 3, 5, 9, § 65.—Trop.A.In gen., to bind, oblige, put under an obligation, make liable, etc. (cf.:B.obstringo, devincio): aliquem obligare militiae secundo sacramento,
bind by a second oath, swear in again, Cic. Off. 1, 11, 36:vadem tribus milibus aeris,
to bind in the sum of, Liv. 3, 13:voti sponsio, quā obligamur deo,
Cic. Leg. 2, 16, 41; Liv. 9, 11:se nexu,
Cic. Mur. 2, 3: se in acta cujusquam, Tib. ap. Suet. Tib. 67:se chirographo ad aliquid,
Dig. 30, 103:aliquem sibi liberalitate,
to bind to one's self, Cic. Q. Fr. 2, 14, 3:obligabis me,
will oblige me, lay me under an obligation, Plin. Ep. 4, 4, 2; Cic. Q. Fr. 3, 1, 5:obligari foedere,
Liv. 38, 33: pro amicis alicui obligari, to lay one's self under obligation, i. e. to solicit favors, Plin. Ep. 10, 3, 1:obligor ipse tamen,
Ov. M. 9, 248:obligatus ei nihil eram,
was under no obligation to him, Cic. Fam. 6, 11, 1:me obligatum tibi fore,
id. Att. 13, 18:obligati sunt interrogatum,
Amm. 28, 4, 10.— Poet.:Prometheus obligatus aliti,
devoted, condemned to, Hor. Epod. 17, 67:ergo obligatam redde Jovi dapem,
vowed, due, id. C. 2, 7, 17:obligor, ut tangam laevi fera litora Ponti,
am compelled, Ov. Tr. 1, 2, 83.—In partic.1.To render liable through guilt, to make guilly:2.cum populum Romanum scelere obligāsses,
Cic. Dom. 8, 20:votis caput,
Hor. C. 2, 8, 5:se scelere,
Suet. Caes. 42: se furti, Scaev. ap. Gell. 7, 15, 2.— Pass., to be guilty of, to commit an offence:est enim periculum, ne aut neglectis iis impiā fraude, aut susceptis anili superstitione obligemur,
Cic. Div. 1, 4, 7; cf.:lege Corneliā testamentariā obligatur,
offends against, Dig. 8, 10, 30.—Jurid. t. t.a.To bind, engage one (cf. obligatio, II. B.):b.obligandi, solvendi sui causā,
Dig. 2, 13, 6, § 3:se obligare,
ib. 4, 2, 7, § 1; 21, 1, 25, § 9.—To pledge, pawn, mortgage a thing:(β).magistratui bona ejus obligantur,
Vitr. 10 praef.:omnia praedia fratri,
Suet. Vesp. 4:omnia bona sua pignori,
Dig. 20, 4, 21:nam fundi et aedis obligatae sunt ob amoris praedium,
has a mortgage on it, Plaut. Truc. 2, 1, 4:aedes pignori,
Dig. 39, 2, 44:obligata praedia,
Cic. Agr. 3, 2, 9.—Transf., beyond the jurid. sphere:3.obligare fidem suam,
to pledge one's word, Cic. Phil. 5, 18, 51.—To impede, restrain, embarrass: judicio districtum atque obligatum esse, Cic. Verr. 1, 9, 24.—Hence, oblĭ-gātus, a, um, P. a., bound, obliged:iisdem (officiis) me tibi obligatum fore,
Cic. Fam. 13, 18, 2.— Comp.:quanto quis melior et probior, tanto mihi obligatior abit,
Plin. Ep. 8, 2, 8:ipsi obligati sunt,
ensnared, embarrassed, Vulg. Psa. 19, 9. -
19 compraehendo
com-prĕhendo ( conp-; also com-prendo, very freq. in MSS. and edd.; cf. Quint. 1, 5, 21. In MSS. also comprae-hendo and compraendo, v. prehendo), di, sum, 3, v. a., to lay hold of something on all sides; to take or catch hold of, seize, grasp, apprehend; to comprehend, comprise (class. in prose and poetry).I.Prop.A.In gen.:B.quid (opus est) manibus, si nihil comprehendendum est?
Cic. N. D. 1, 33, 92:(vulva) non multo major quam ut manu comprehendatur,
Cels. 4, 1 fin.:cum (forfex) dentem comprehendere non possit,
id. 7, 12, 1:mordicus manum eorum (elephantorum),
Plin. 9, 15, 17, § 46:morsu guttura,
Luc. 4, 727:nuces modio,
Varr. R. R. 1, 7, 3:naves,
to join one to another, fasten together, Liv. 30, 10, 5; cf.:oras vulneris suturae comprehendunt,
Cels. 7, 4, 3:comprehendunt utrumque et orant,
Caes. B. G. 5, 31:ter frustra comprensa manus effugit imago,
Verg. A. 2, 794; cf.aures,
Tib. 2, 5, 92:nisi quae validissima (ovis), non comprehendatur (sc. stabulis) hieme,
let none but the strongest be kept in the winter, Col. 7, 3, 15 Schneid.:naves in flumine Vulturno comprehensae,
assembled together, put under an embargo, Liv. 26, 7, 9; so id. 29, 24, 9; Suet. Tib. 38; id. Calig. 39:ignem,
to take, catch, Caes. B. G. 5, 43;and in a reverse constr.: ignis robora comprendit,
Verg. G. 2, 305; cf.:opera flammā comprehensa,
Hirt. B. G. 8, 43; and:avidis comprenditur ignibus agger,
Ov. M. 9, 234:loca vallo,
Front. 2, 11, 7; and absol.:comprehensa aedificia,
Liv. 26, 27, 3.—In partic.1.To attack, seize upon in a hostile manner, to seize, lay hold of, arrest, catch, apprehend:* b.aliquem pro moecho Comprehendere et constringere,
Ter. Eun. 5, 5, 23; 5, 1, 20:tam capitalem hostem,
Cic. Cat. 2, 2, 3:hominem,
id. Q. Fr. 1, 2, 4, § 14:nefarios duces,
id. Cat. 3, 7, 16:Virginium,
Liv. 3, 48, 6; cf. id. 1, 41, 1:praesidium Punicum,
id. 26, 14, 7:hunc comprehenderant atque in vincula conjecerant,
Caes. B. G. 4, 27; 5, 25:in fugā,
id. ib. 5, 21.—Rarely of disease:comprehensus morbo,
Just. 23, 2, 4; cf.:comprehensi pestiferā lue,
id. 32, 3, 9.—Of places, to occupy, seize upon:aliis comprehensis collibus munitiones perfecerunt,
Caes. B. C. 3, 46 fin. —Of things, to intercept' -epistulas, Just. 20, 5, 12.—2.To seize upon one, to apprehend him in any crime:b.fures,
Cat. 62, 35.—With inf.: qui interesse concentibus interdictis fuerint comprehensi, Cod. Th. 16, 4, 5.—Hence,Transf. to the crime:3.nefandum adulterium,
to discover, detect it, Cic. Mil. 27, 72:res ejus indicio,
id. Clu. 16, 47.—Of plants, to take root; of a graft:4.cum comprehendit (surculus),
Varr. R. R. 1, 40 fin.; so,in gen.,
Col. 3, 5, 1; 5, 6, 18; Pall. Jan. 13, 5.—Of women, to conceive, become pregnant, = concipere:5.si mulier non comprehendit, etc.,
Cels. 5, 21 fin. —Of a space, to contain, comprise, comprehend, include:6.ut nuces integras, quas uno modio comprehendere possis,
Varr. R. R. 1, 7, 3:circuitus ejus triginta et duo stadia comprehendit,
Curt. 6, 6, 24. —In late medic. lang., of medicines, to combine:7.aliquid melle,
Veg. Art. Vet. 6, 27, 1; Scrib. Comp. 88; 227 al.—Of the range of a missile:8.quantum impulsa valet comprehendere lancea nodo,
Sil. 4, 102.—Of the reach of a surgical instrument:II.si vitium in angusto est, quod comprehendere modiolus possit,
Cels. 8, 3 init. —Trop.A.To comprehend by the sense of sight, to perceive, observe, see (very rare):B.aliquid visu,
Sil. 3, 408;and without visu: comprehendere vix litterarum apices,
Gell. 13, 30, 10.—To comprehend something intellectually, to receive into one's mind, to grasp, perceive, comprehend; with abl.: si quam opinionem jam mentibus vestris comprehendistis: si eam ratio convellet, si oratio labefactabit, etc., if any opinion has already taken root in your mind (the figure taken from the rooting of plants; v. supra, I. B. 3.), Cic. Clu. 2, 6:C.omnes animo virtutes,
id. Balb. 1, 3; id. N. D. 3, 25, 64:animo haec tenemus comprehensa, non sensibus,
id. Ac. 2, 7, 21 sq.:omnia animis et cogitatione,
id. Fl. 27, 66; cf. id. de Or. 2, 31, 136:aliquid mente,
id. N. D. 3, 8, 21:aliquid memoriā,
id. Tusc. 5, 41, 121:qualis animus sit vacans corpore, intellegere et cogitatione comprehendere,
id. ib. 1, 22, 50:aliquid certis signis,
Col. 6, 24, 3:aliquid experimentis assiduis,
Pall. 2, 13, 8.—Without abl.:esse aliquid, quod conprehendi et percipi posset,
Cic. Ac. 2, 6, 17; 2, 6, 18:virtutum cognitio confirmat percipi et conprehendi multa posse,
id. ib. 2, 8, 23; 1, 11, 42.—To comprehend or include in words; to comprise in discourse or in writing, to express, describe, recount, narrate, etc.:2.breviter paucis comprendere multa,
Lucr. 6, 1082; cf.:breviter comprehensa sententia,
Cic. Fin. 2, 7, 20; Quint. 9, 3, 91:comprehendam brevi,
Cic. de Or. 1, 8, 34:perinde ac si in hanc formulam omnia judicia conclusa et comprehensa sint,
id. Rosc. Com. 5, 15:(Cato) verbis luculentioribus et pluribus rem eandem comprehenderat,
id. Att. 12, 21, 1:ipsa natura circumscriptione quādam verborum comprehendit concluditque sententiam,
id. Brut. 8, 34:in eā (terrā) enim et lapis et harena et cetera ejus generis sunt in nominando comprehensa,
Varr. R. R. 1, 9, 1:emplastra quoque, quae supra comprehensa sunt,
Cels. 5, 27, 3; so absol.:ad veterum rerum nostrarum memoriam comprehendendam impulsi sumus,
Cic. Brut. 5, 19:aliquid dictis,
Ov. M. 13, 160:quae si comprendere coner,
id. Tr. 5, 2, 27. —Poet.: aliquid numero, to number, enumerate:D.neque enim numero comprendere refert,
Verg. G. 2, 104; Ov. A. A. 2, 447; cf.:numerum quorum comprendere non est,
id. Tr. 5, 11, 19.—To comprehend any one in affection, to bind to one's self, to put under obligation, to embrace with kindness (rare;E.mostly in Cic.): multos amicitiā, tueri obsequio, etc.,
to have many friends, Cic. Cael. 6, 13:adulescentem humanitate tuā,
id. Fam. 13, 15, 3:quod omnibus officiis per se, per patrem, per majores suos totam Atinatem praefecturam comprehenderit,
id. Planc. 19. 47.—To shut in, include (late Lat.):spiritum in effigiem,
Lact. 4, 8, 9:elementorum figurae humanā specie comprehensae,
id. 2, 6, 1. -
20 compraendo
com-prĕhendo ( conp-; also com-prendo, very freq. in MSS. and edd.; cf. Quint. 1, 5, 21. In MSS. also comprae-hendo and compraendo, v. prehendo), di, sum, 3, v. a., to lay hold of something on all sides; to take or catch hold of, seize, grasp, apprehend; to comprehend, comprise (class. in prose and poetry).I.Prop.A.In gen.:B.quid (opus est) manibus, si nihil comprehendendum est?
Cic. N. D. 1, 33, 92:(vulva) non multo major quam ut manu comprehendatur,
Cels. 4, 1 fin.:cum (forfex) dentem comprehendere non possit,
id. 7, 12, 1:mordicus manum eorum (elephantorum),
Plin. 9, 15, 17, § 46:morsu guttura,
Luc. 4, 727:nuces modio,
Varr. R. R. 1, 7, 3:naves,
to join one to another, fasten together, Liv. 30, 10, 5; cf.:oras vulneris suturae comprehendunt,
Cels. 7, 4, 3:comprehendunt utrumque et orant,
Caes. B. G. 5, 31:ter frustra comprensa manus effugit imago,
Verg. A. 2, 794; cf.aures,
Tib. 2, 5, 92:nisi quae validissima (ovis), non comprehendatur (sc. stabulis) hieme,
let none but the strongest be kept in the winter, Col. 7, 3, 15 Schneid.:naves in flumine Vulturno comprehensae,
assembled together, put under an embargo, Liv. 26, 7, 9; so id. 29, 24, 9; Suet. Tib. 38; id. Calig. 39:ignem,
to take, catch, Caes. B. G. 5, 43;and in a reverse constr.: ignis robora comprendit,
Verg. G. 2, 305; cf.:opera flammā comprehensa,
Hirt. B. G. 8, 43; and:avidis comprenditur ignibus agger,
Ov. M. 9, 234:loca vallo,
Front. 2, 11, 7; and absol.:comprehensa aedificia,
Liv. 26, 27, 3.—In partic.1.To attack, seize upon in a hostile manner, to seize, lay hold of, arrest, catch, apprehend:* b.aliquem pro moecho Comprehendere et constringere,
Ter. Eun. 5, 5, 23; 5, 1, 20:tam capitalem hostem,
Cic. Cat. 2, 2, 3:hominem,
id. Q. Fr. 1, 2, 4, § 14:nefarios duces,
id. Cat. 3, 7, 16:Virginium,
Liv. 3, 48, 6; cf. id. 1, 41, 1:praesidium Punicum,
id. 26, 14, 7:hunc comprehenderant atque in vincula conjecerant,
Caes. B. G. 4, 27; 5, 25:in fugā,
id. ib. 5, 21.—Rarely of disease:comprehensus morbo,
Just. 23, 2, 4; cf.:comprehensi pestiferā lue,
id. 32, 3, 9.—Of places, to occupy, seize upon:aliis comprehensis collibus munitiones perfecerunt,
Caes. B. C. 3, 46 fin. —Of things, to intercept' -epistulas, Just. 20, 5, 12.—2.To seize upon one, to apprehend him in any crime:b.fures,
Cat. 62, 35.—With inf.: qui interesse concentibus interdictis fuerint comprehensi, Cod. Th. 16, 4, 5.—Hence,Transf. to the crime:3.nefandum adulterium,
to discover, detect it, Cic. Mil. 27, 72:res ejus indicio,
id. Clu. 16, 47.—Of plants, to take root; of a graft:4.cum comprehendit (surculus),
Varr. R. R. 1, 40 fin.; so,in gen.,
Col. 3, 5, 1; 5, 6, 18; Pall. Jan. 13, 5.—Of women, to conceive, become pregnant, = concipere:5.si mulier non comprehendit, etc.,
Cels. 5, 21 fin. —Of a space, to contain, comprise, comprehend, include:6.ut nuces integras, quas uno modio comprehendere possis,
Varr. R. R. 1, 7, 3:circuitus ejus triginta et duo stadia comprehendit,
Curt. 6, 6, 24. —In late medic. lang., of medicines, to combine:7.aliquid melle,
Veg. Art. Vet. 6, 27, 1; Scrib. Comp. 88; 227 al.—Of the range of a missile:8.quantum impulsa valet comprehendere lancea nodo,
Sil. 4, 102.—Of the reach of a surgical instrument:II.si vitium in angusto est, quod comprehendere modiolus possit,
Cels. 8, 3 init. —Trop.A.To comprehend by the sense of sight, to perceive, observe, see (very rare):B.aliquid visu,
Sil. 3, 408;and without visu: comprehendere vix litterarum apices,
Gell. 13, 30, 10.—To comprehend something intellectually, to receive into one's mind, to grasp, perceive, comprehend; with abl.: si quam opinionem jam mentibus vestris comprehendistis: si eam ratio convellet, si oratio labefactabit, etc., if any opinion has already taken root in your mind (the figure taken from the rooting of plants; v. supra, I. B. 3.), Cic. Clu. 2, 6:C.omnes animo virtutes,
id. Balb. 1, 3; id. N. D. 3, 25, 64:animo haec tenemus comprehensa, non sensibus,
id. Ac. 2, 7, 21 sq.:omnia animis et cogitatione,
id. Fl. 27, 66; cf. id. de Or. 2, 31, 136:aliquid mente,
id. N. D. 3, 8, 21:aliquid memoriā,
id. Tusc. 5, 41, 121:qualis animus sit vacans corpore, intellegere et cogitatione comprehendere,
id. ib. 1, 22, 50:aliquid certis signis,
Col. 6, 24, 3:aliquid experimentis assiduis,
Pall. 2, 13, 8.—Without abl.:esse aliquid, quod conprehendi et percipi posset,
Cic. Ac. 2, 6, 17; 2, 6, 18:virtutum cognitio confirmat percipi et conprehendi multa posse,
id. ib. 2, 8, 23; 1, 11, 42.—To comprehend or include in words; to comprise in discourse or in writing, to express, describe, recount, narrate, etc.:2.breviter paucis comprendere multa,
Lucr. 6, 1082; cf.:breviter comprehensa sententia,
Cic. Fin. 2, 7, 20; Quint. 9, 3, 91:comprehendam brevi,
Cic. de Or. 1, 8, 34:perinde ac si in hanc formulam omnia judicia conclusa et comprehensa sint,
id. Rosc. Com. 5, 15:(Cato) verbis luculentioribus et pluribus rem eandem comprehenderat,
id. Att. 12, 21, 1:ipsa natura circumscriptione quādam verborum comprehendit concluditque sententiam,
id. Brut. 8, 34:in eā (terrā) enim et lapis et harena et cetera ejus generis sunt in nominando comprehensa,
Varr. R. R. 1, 9, 1:emplastra quoque, quae supra comprehensa sunt,
Cels. 5, 27, 3; so absol.:ad veterum rerum nostrarum memoriam comprehendendam impulsi sumus,
Cic. Brut. 5, 19:aliquid dictis,
Ov. M. 13, 160:quae si comprendere coner,
id. Tr. 5, 2, 27. —Poet.: aliquid numero, to number, enumerate:D.neque enim numero comprendere refert,
Verg. G. 2, 104; Ov. A. A. 2, 447; cf.:numerum quorum comprendere non est,
id. Tr. 5, 11, 19.—To comprehend any one in affection, to bind to one's self, to put under obligation, to embrace with kindness (rare;E.mostly in Cic.): multos amicitiā, tueri obsequio, etc.,
to have many friends, Cic. Cael. 6, 13:adulescentem humanitate tuā,
id. Fam. 13, 15, 3:quod omnibus officiis per se, per patrem, per majores suos totam Atinatem praefecturam comprehenderit,
id. Planc. 19. 47.—To shut in, include (late Lat.):spiritum in effigiem,
Lact. 4, 8, 9:elementorum figurae humanā specie comprehensae,
id. 2, 6, 1.
- 1
- 2
См. также в других словарях:
To lay under — Lay Lay (l[=a]), v. t. [imp. & p. p. {Laid} (l[=a]d); p. pr. & vb. n. {Laying}.] [OE. leggen, AS. lecgan, causative, fr. licgan to lie; akin to D. leggen, G. legen, Icel. leggja, Goth. lagjan. See {Lie} to be prostrate.] 1. To cause to lie down,… … The Collaborative International Dictionary of English
Lay — (l[=a]), v. t. [imp. & p. p. {Laid} (l[=a]d); p. pr. & vb. n. {Laying}.] [OE. leggen, AS. lecgan, causative, fr. licgan to lie; akin to D. leggen, G. legen, Icel. leggja, Goth. lagjan. See {Lie} to be prostrate.] 1. To cause to lie down, to be… … The Collaborative International Dictionary of English
To lay asleep — Lay Lay (l[=a]), v. t. [imp. & p. p. {Laid} (l[=a]d); p. pr. & vb. n. {Laying}.] [OE. leggen, AS. lecgan, causative, fr. licgan to lie; akin to D. leggen, G. legen, Icel. leggja, Goth. lagjan. See {Lie} to be prostrate.] 1. To cause to lie down,… … The Collaborative International Dictionary of English
To lay bare — Lay Lay (l[=a]), v. t. [imp. & p. p. {Laid} (l[=a]d); p. pr. & vb. n. {Laying}.] [OE. leggen, AS. lecgan, causative, fr. licgan to lie; akin to D. leggen, G. legen, Icel. leggja, Goth. lagjan. See {Lie} to be prostrate.] 1. To cause to lie down,… … The Collaborative International Dictionary of English
To lay before — Lay Lay (l[=a]), v. t. [imp. & p. p. {Laid} (l[=a]d); p. pr. & vb. n. {Laying}.] [OE. leggen, AS. lecgan, causative, fr. licgan to lie; akin to D. leggen, G. legen, Icel. leggja, Goth. lagjan. See {Lie} to be prostrate.] 1. To cause to lie down,… … The Collaborative International Dictionary of English
To lay by — Lay Lay (l[=a]), v. t. [imp. & p. p. {Laid} (l[=a]d); p. pr. & vb. n. {Laying}.] [OE. leggen, AS. lecgan, causative, fr. licgan to lie; akin to D. leggen, G. legen, Icel. leggja, Goth. lagjan. See {Lie} to be prostrate.] 1. To cause to lie down,… … The Collaborative International Dictionary of English
To lay by the heels — Lay Lay (l[=a]), v. t. [imp. & p. p. {Laid} (l[=a]d); p. pr. & vb. n. {Laying}.] [OE. leggen, AS. lecgan, causative, fr. licgan to lie; akin to D. leggen, G. legen, Icel. leggja, Goth. lagjan. See {Lie} to be prostrate.] 1. To cause to lie down,… … The Collaborative International Dictionary of English
To lay down — Lay Lay (l[=a]), v. t. [imp. & p. p. {Laid} (l[=a]d); p. pr. & vb. n. {Laying}.] [OE. leggen, AS. lecgan, causative, fr. licgan to lie; akin to D. leggen, G. legen, Icel. leggja, Goth. lagjan. See {Lie} to be prostrate.] 1. To cause to lie down,… … The Collaborative International Dictionary of English
To lay forth — Lay Lay (l[=a]), v. t. [imp. & p. p. {Laid} (l[=a]d); p. pr. & vb. n. {Laying}.] [OE. leggen, AS. lecgan, causative, fr. licgan to lie; akin to D. leggen, G. legen, Icel. leggja, Goth. lagjan. See {Lie} to be prostrate.] 1. To cause to lie down,… … The Collaborative International Dictionary of English
To lay hands on — Lay Lay (l[=a]), v. t. [imp. & p. p. {Laid} (l[=a]d); p. pr. & vb. n. {Laying}.] [OE. leggen, AS. lecgan, causative, fr. licgan to lie; akin to D. leggen, G. legen, Icel. leggja, Goth. lagjan. See {Lie} to be prostrate.] 1. To cause to lie down,… … The Collaborative International Dictionary of English
To lay hands on one's self — Lay Lay (l[=a]), v. t. [imp. & p. p. {Laid} (l[=a]d); p. pr. & vb. n. {Laying}.] [OE. leggen, AS. lecgan, causative, fr. licgan to lie; akin to D. leggen, G. legen, Icel. leggja, Goth. lagjan. See {Lie} to be prostrate.] 1. To cause to lie down,… … The Collaborative International Dictionary of English